Foodstruct Nutrition Search | Diet Analysis | Food Comparison | Glycemic Index Chart | Insulin Index Chart | Blog | Subscribe | Sign Up

Թուզ - բաղադրությունը, օգտակար հատկությունները

*Բոլոր արժեքները հաշվարկված են 100 գրամի համար
Article author photo Victoria Mazmanyan by Victoria Mazmanyan | Last updated on Դեկտեմբերի 03, 2020
Education: Երևանի պետքական բժշկական համալսարան
Թուզ

Նախաբան

Թուզը, բանիան կամ Ficus caricaն, համանուն, թզենի ծառի ծաղկող բույսն է։ Այն մոտ բարեկամական կապեր ունի թթենու հետ, երկուսն էլ լինելով Moraceae ընտանիքից։ Թզի ծառը հարուստ պատմություն ունի, դարերով ուղեկցելով մարդկանց, իրենց ճանապարհորդությունների ընթացքում, լինելով ամենահին մշակված ծառերից մեկը։ Այսօր այն նաև հաճախ օտագործվում է որպես դեկորատիվ բույս։

Հույն փիլիսոփա Թեոփրաստեսը, ժամանակակից բուսաբանության հիմնադիրը, բնութագրել էր թե ինչպես են միջատները մտնում թզի մեջ և դուրս գալիս (1)։ Դա տեղի է ունենում, քանի որ թզի ամեն տեսակ ունի իր անձնական փոշոտող իշամեղուն, ինչի պատճառով վայրի թուզը հաճախ իր մեջ պարունակում է մահացած իշամեղուներ։ Սակայն, եթե իշամեղուն չի հասցնում ժամանակին դուրս գալ մրգից, ֆերմենտները քայքայում են նրան, մրգի հասունացման հետ զուգընթաց (2)։ Այնուամենայնիվ, ժամանակակից գյուղատնտեսությունը նոր տարբերակներ է հայտնաբերել, առանց փոշոտող իշամեղուների օգնության, թզենի աճեցնելու համար։

Թուզը լինում է բազմաթիվ գույների և չափսերի, սակայն այն գրեթե միշտ պարկանման է, փափուկ միջուկով, որը բաղկացած է հարյուրավոր մանր սերմերից և նուրբ քաղցր համով։ Մեր հանդիպած թուզը սովորաբար սև կամ կանաչ կեղև ունի, վարդագույն միջուկով։ Ամենաուսումնասիրված, այգեգործության մեջ օգտագործվող չորս տեսակներն են Կապրիֆիգը, Սմիրնան, Սան Պեդրոն և իհարկե Հասարակ կամ Ադրիատիկը, յուրաքանչյուրն իր ենթատեսակներով (3)։ Ուտելի թուզը, բազմակի և լրացուցիչ միրգ է, որը բուսաբանորեն կոչվում է սեկոնիում։

Թուզը շուրջտարյա միրգ է, ինչը հանդիսանում է պատճառներից մեկը, ինչպես նաև թզի մեջ կալցիումի բարձր պարունակությունը, որ էկոլոգներն այն համարում են “հիմնաքարային ռեսուրս”։ Այն ներառված է հարյուրավոր տեսակների սննդակարգի մեջ՝ միջատների, թռչունների, կաթնասունների, սողունների և նույնիսկ ձկների, տարածելով այն ամենուր, ուր գնում են (4)։ 

Թուզը օգտագործում են թարմ, նաև չորացված եւ պահածոյացված վիճակում: Թարմ թուզը հաճախ օգտագործում են նախաճաշին՝ շիլաների հետ, ինչպես նաև պանրի ու գինու հետ: Համարվում է լավագույն պտուղը՝ քաղցը արագ, որակյալ ու օրգանիզմի համար օգտակար ձևով հաղթահարելու համար: Սա լավագույն միրգն է, որը քաղցրասերների համար կարող է այլընտրանք դառնալ շոկոլադին, քանի որ, ի տարբերություն շոկոլադի, արյան մեջ գլուկոզայի մակարդակը անմիջապես չի բարձրացնում:

Սննդային Բաղադրություն

Մենք խոսելու ենք սննդային արժեքի մասին, որը պարունակվում է 100գ թզի մեջ, ինչը հավասար է 2 միջին չափսի թզի, յուրաքանչյուրը 50գ քաշով։

Սպիտակուցներ, Ածխաջրեր, Ճարպեր և Կալորիաներ

Թուզը մոտ 80 տոկոսով կազմված է ջրից։ Թզի մեջ պարունակվող գլխավոր մակրոնուտրիենտը ածխաջուրն է, ամեն 100գ-ի մեջ 19գ պարունակությամբ։ Այս ածխաջրերից 3գ բջջանյութն է կազմում, իսկ մնացած 16գ շաքար է։

Թզի ընդամենը 1% է կազմում սպիտակուցը, իսկ ճարպերը գրեթե բացակայում են, ինչը նշանակում է, որ այն պարունակում է շատ քիչ հագեցած ճարպեր և ընդհանրապես չի պարունակում տրանս ճարպեր և խոլեստերոլ։

Այդ քիչ քանակությամբ սպիտակուցի մեջ, անփոխարինելի ամինաթթուների կազմում, տրիպտոֆանը, թրեոնինը, վալինը և հիստիդինը յուրաքանչյուրը կազմում են 2-ական տոկոս։ Մյուս անփոխարինելի ամինաթթուները ՝ լեյցին, լիզին, մեթիոնին և ֆենիլալանին, նույնպես պարունակվում են հավասար քանակություններով և յուրաքանչյուրը կազմում են սպիտակուցի 1%։

Վիտամիններ

Թուզը վիտամին Cի, վիտամին Aի և վիտամին Kի հիանալի աղբյուր է։ Այն նաև հարուստ է վիտամին B6ով, B1ով, B2ով, B3ով և B5ով, բարձրից ցածր պարունակությամբ նշված հերթականությամբ։ Թուզը նաև պարունակում է որոշ քանակով վիտամին E, սակայն նրա մեջ լիովին բացակայում են վիտամին B12ը, վիտամին B9ը և վիտամին Dն։ 

Հանքային նյութեր Միներալներ

Թուզը պարունակում է մեծ քանակությամբ կալցիում և կալիում։ Այն նաև հարուստ է մանգանով, մագնեզիումով, պղնձով և երկաթով։ Ցինկ, ֆոսֆոր, խոլին և սելենիում կարող են հայտնաբերվել ցածրից միջին պարունակությամբ։ Թուզը պարունակում է ցածր քանակությամբ նատրիում։

Օգտակար և վնասակար հատկություններ

Իր հարուստ բաղադրության շնորհիվ այն արագ վերականգնում է մտավոր և ֆիզիկական հոգնածությունը, բարձրացնում է տրամադրությունը: Այն ունի նաև ջերմիջեցնող եւ հակաբորբոքային ազդեցություն, այդ պատճառով այն խորհուրդ է տրվում օգտագործել մրսածության, անգինայի և նմանատիպ այլ հիվանդությունների դեպքում: Այն բժշկության մեջ հայտնի է նաև, որպես պտուղ, որը շատ օգտակար է սրտանոթային հիվանդություններ բուժելու ժամանակ: Դրա օգտագործումը օգտակար է առողջական նման խնդիրների առկայության դեպքում, քանի որ դրանում առկա կալիումը դրական է ազդում ոչ միայն անոթների, այլ ամբողջ օրգանիզմի ընդհանուր վիճակի վրա: Դրա, նաև ֆիցին ֆերմենտի առկայության շնորհիվ է, որ այս պտուղը կարգավորում է սրտի աշխատանքը, ու կանխում է անոթներում թրոմբերի առաջացումը: Իսկ ահա կալիումի, մագնեզիումի եւ կալցիումի պարունակության շնորհիվ այն խորհուրդ է տրվում օգտագործել նաև խումարի ժամանակ: Այն պայքարում է սրտխառնոցի, ծարավի, գլխացավի, ընդհանուր թուլության դեմ: Թուզը կարելի է օգտագործել նաև փորկապության դեպքում: Սա ցանկալի է, մասնավորապես նրանց համար, ովքեր բնական միջոցները նախընտրում են դեղեր ընդունելու տարբերակից: Համարվում է նաև, որ այն օրգանիզմին օգնում է պայքարել թունավոր նյութերի դեմ:

Թուզը կարելի օգտագործել թարմ կամ չորացված վիճակում։ Թարմ թզի սննդային արժեքը երբեմն ավելի բարձր է, սակայն թուզը զգայուն է ֆիզիկական վնասվածքների հանդեպ և չորացված թզի շնորհիվ, հնարավոր է դրա օգտագործումը տարածել արտադրման տարածքներից դուրս։ Ապացուցված է, որ չորացված մրգերն ունեն սննդանյութերի ավելի բարձր խտություն, ավելի երկար պահպանման ժամկետ և ավելի մեծ հակաօքսիդանտ ֆենոլների պարունակություն, թարմ մրգերի հետ համեմատ։ Չորացված թուզն ունի արյան պլազմայի հակաօքսիդանտ կարողությունը էականորեն բարձրացնելու հատկություն, սպառելուց հետո 4 ժամ տևողությամբ (5)։

Ալերգիա

Թզից ալերգիան հանդիպում է ոչ հաճախ, մինչ օրս ընդամենը մի քանի հաստատված դեպքերով։ Գլխավոր դրսևորումը, սովորաբար, կամ անաֆիլակտիկ ռեակցիան է, կամ բերանային ալերգիկ համախտանիշը։ Թզից ալերգիայով տառապող մարդիկ, հաճախ կարող են բերանի մեջ ունենալ ծակոցի, քորի կամ այտուցվածության զգացողություններ, այդ միրգն ուտելուց անմիջապես հետո։ Թզի մեջ ամենահաճախ հանդիպող ալերգենները, դրա կեղևի հետ կապված սպիտակուցներն են (6)։

Թզենին կարող է նաև առաջացնել, ֆիտոֆոտոդերմատիտ կոչվող մաշկային ցան, որն առաջանում է թզենու տերևների մեջ գտնվող միացության պատճառով, որը կոչվում է ֆուրոկումարին, կազմված պսորալենից, բերգապտենից և այլնից։ Ֆիտոֆոտոդերմատիտը տոքսիկ ռեակցիա է, որն առաջանում է մաշկի վրա որոշ բույսերի ազդեցությունից, որին հաջորդում է մաշկի վրա արևի ազդեցությունը։ Այն ֆոտոալերգիկ ռեակցիա չէ, այլ ֆոտոտոքսիկ, ինչը նշանակում է որ այն կարող է պատահել յուրաքանչյուրի մոտ, առանց նախնական զգայունացման (7)։

Գիտնականները հայտնաբերել են խաչաձև զգայունություն, թզի, Ficus benjamina-ի և այլ մրգերի միջև, որոնցից են կիվին, պապայան, ավոկադոն, արքայախնձորն ու բանանը։ Ռետինե լատեքսի ալերգենների հետ կապված զգայունություն չի հայտնաբերվել (8)։

Շաքարային Դիաբետ

Հետազոտությունները հայտնաբերել են, որ թզի մզվածքի սննդային հավելումը, իր մեջ պարունակվող աբսիդիկ թթու կոչվող ֆիտոհորմոնի շնորհիվ, կարող է հանդիսանալ, որպես խոստումնալից սննդային փոփոխություն սուր պոստպրանդիալ գլյուկոզի և ինսուլինային հոմեոստազի կառավարման հարցում, ինչպես նաև պրեդիաբետի և շաքարային դիաբետի երկրորդ տեսակի ժամանակ, գլիկեմիկ կառավարման համար օժանդակ բուժում (9, 10)։

Մեկ այլ հետազոտություն, թզի մզվածքի միջոցով, բուժել է շաքարային դիաբետով փորձարարական առնետներին, հաստատելով որ թզի հակաօքսիդանտ հատկությունները բարելավում են դիաբետիկ վիճակները (11)։

Չորացված թզի գլիկեմիկ ինդեքսը 61 է, ինչը նշանակում է, որ այն դասվում է չափավոր կատեգորիային։ Չորացված թզի հետ համեմատության մեջ, խուրման և չամիչն ունեն ավելի բարձր գլիկեմիկ ինդեքս, սակայն սալորաչիրը, չորացրած խնձորը, դեղձը և ծիրանը ավելի ցածր ինդեքս ունեն (12)։

Ապացուցվել է, որ թզենու տերևների թուրմը, ներառելով, որպես նախաճաշին հավելում, օգնում է առաջին տեսակի շաքարային դիաբետով հիվանդներին,12%-ով պակասեցնել ամենօրյա պարտադիր ինսուլինային դոզան (13)։  

Հաստատվել է, որ թզենու տերևների ջրային էքստրակտն ունի էական հիպոգլիկեմիկ ազդեցություն, օռալ կամ ինտրապերիտոնեալ նշանակումից հետո, ստրեպտոզոտոցինով դրդված շաքարային դիաբետով առնետների վրա (14)։

Քաղցկեղ

Որոշ միացություններ, որոնք պարունակվում են թզենու խեժի մեջ, ինչպիսին են սիտոստերոլներն ու ացիլ խմբերը, գլխավորապես պալմիտիլը և լինոլեիլը, հաստատվել են որպես ուժեղ ցիտոտոքսիկ գործոններ, որոնք ցուցադրում են արգելափակիչ ազդեցություն տարբեր քաղցկեղների բջջային սերունդների բազմացման վրա, in vitro փորձերի ժամանակ (15)։

Թզենու խեժն ու տերևները կարող են օգտագործվել, որպես հնարավոր թերապևտիկ բուժում, ուղիղ և հաստաղիքային քաղցկեցային բջիջների դեմ, իրենց հակապրոլիֆերատիվ և ապոպտոզ խթանող հատկությունների շնորհիվ (16)։

Մեկ այլ հետազոտություն հայտնաբերել է, որ բերգապտեն և պսորալեն ակտիվ միացությունները կարևոր դեր են խաղում թզենու տերևների հակաքաղցկեղային ազդեցության մեջ։ Թզենու տերևները կարող են հանդիսանալ քաղցկեղային բջիջների աճը և միգրացիան ճնշելու նպատակով զարգացվող դեղերի համար աղբյուր, կրծքագեղձի քաղցկեղի (17), արգանդի վզիկի քաղցկեղի (18) և լյարդի քաղցկեղի (19) դեպքերում։ 

Սիրտ-անոթային Համակարգ

Հետազոտությունները ցույց են տվել, որ թզի մեթանոլով ջրային մզվածքը, իջեցնում է արյան ճնշումը, գլյուկոզով դրդված հիպերտենզիայով առնետների մոտ՝ ցուցադրելով ուժեղ բացասական ինոտրոպ և քրոնոտրոպ էֆեկտներ (20)։ Սա նշանակում է, որ թուզը կարող է հանդիսանալ հնարավոր աղբյուր բնական հիպոտենզիվ դեղամիջոցների զարգացման համար։

Կարիական ֆիկուսի տերևների մզվածքը կարող է նաև դեր խաղալ ընտանի թռչունների սննդային հավելումների հարցում, քանի որ այդ մզվածքի հավելումը էականորեն նվազեցնում է տրիգլիցերիդների և ընդհանուր խոլեստերոլի արտադրության մակարդակը ընտանի թռչունների լյարդում (21)։

Այլ հետազոտություններ նույնպես ցուցադրել են թզենու տերևի էքստրակտի հիպոլիպիդեմիկ էֆեկտը փորձարարական կենդանիների մոտ։ Մեկ հետազոտություն բացահայտել է, որ այդ մզվածքը բարելավում է լիպիդային կազմը և նվազեցնում է ադիպոգեն ռիսկի գործոնները բարձր ճարպայնություն պարունակող սննդակարգով առնետների մոտ (22)։ Մեկ այլ հետազոտություն գտել է, որ թզի տերևները նաև էական ազդեցություն ունեն ածխաջրային փոխանակության ֆերմենտների  վրա՝ արտահայտելով խոստումնալից հիպոգլիկեմիկ և հիպոլիպիդեմիկ ակտիվություն երկրորդ տեսակի շաքարային դիաբետով առնետների մոտ (23)։

Այնուամենայնիվ, երբ խոսքը վերաբերում է թզենու տերևների էքստրակտի, մարդկանց վրա ուղղակի ազդեցության մասին, դա դեռևս չի ապացուցվել։ Մեկ հետազոտություն եզրահանգել է, որ թզի չրի գործածումը չի նվազեցնում շիճուկային ցածր խտության լիպոպրոտենների և ընդհանուր խոլեստերինի խտությունը։ Ընդհակառակը, փորձարկվող անհատների մոտ ընդհանուր խոլեստերինի մակարդակը բարձրացել է (24)։

Նաև ուսումնասիրվել է այս մրգի, ադենոզին-5-դիֆոսֆատով և ադրենալինով դրդված, մարդկային թրոմբոցիտների ագրեգացիան ճնշելու ունակությունը և արտահայտած հակաագրեգանտային ակտիվությունը։ Հասուն չորացված թուզը, նաև արտահայտել է սպազմոլիտիկ ակտիվություն, ամենայն հավանականությամբ կալիումական ադենոզինեռֆոսֆատային պոմպերի ակտիվացման միջոցով (25)։

Մարսողական Համակարգ

Թուզը հաճախ օգտագործվում է ժողովրդական բժշկության մեջ, որպես փորկապության և տարբեր աղեստամոքսային խնդիրների բուժում։ Գիտնականները հետզոտել են այս ազդեցություններից մի քանիսը։

Մեկ հետազոտություն ցուցադրել է, որ թզենու տերևների մզվածքը կարող է ունենալ բնական լուծողական ազդեցություն, առանց փորկապություն առաջացնելու և բարելավել ֆուկցիոնալ և շարժողական աղեստամոքսային խանգարումները (26)։

Թուզը, նաև կարելի է օգտագործել, որպես արդյունավետ բուժում, շների մոտ փորկապության դեպքում, ապացուցելով, որ թզի մածուկը կարող է օգտակար լինել քրոնիկ փորկապությամբ տառապող մարդկանց, որպես օժանդակ բուժում (27)։

Թզի գործածումը կարող է նաև օգտակար լինել գրգռված աղու համախտանիշով անձանց, բարելավելով ախտանիշներ, ինչպիսին են ցավի հաճախականությունը, կղազատման հաճախականությունը, վքնածությունը և կղանքի կոնսիստենցիան (28)։

 Տարիների ընթացքում տարբեր հետազոտություններ նաև ուսումնասիրել են, թզի տարբեր այլ հատկություններ, օինակ՝ հեպատոպրոտեկտիվ, հակաբակտերիալ, ջերմիջեցնող, հակատուբերկուլյոզային, հակահելմինթային, հակամուտագեն, հակահերպեսային, հակասնկային, հակավիրուսային, հակաբորբոքային և այլն (25, 29)։

Թուզը դիետաներում

Կետո

Կետո դիետայի ընթացքում գերադասելի է սահամանափակել ածխաջրերի ընդհանուր գործածումը օրը 50գ-ից պակաս։ Քանի որ երկու թուզը պարունակում է մոտ 20գ ածխաջուր, խորհուրդ է տրվում խուսափել այս մրգից կամ օգտագործել միայն չափավոր քանակներով (30)։

DASH

Թուզը բջջանյութի և կալիումի լավ աղբյուր է։ Այն նաև պարունակում է քիչ քանակությամբ նատրիում, այսպիսով համապատասխանելով DASH դիետայի երկու տեսակներին էլ։

Ատկինս

Ատկինսի առաջին փուլում միրգը թույլատրելի չէ, իսկ երկրորդ փուլում միայն սահմանափակ քանակով մրգեր են թույլատրված։ Սակայն կարող եք ուտել թուզ, սահմանափակ քանակությամբ, Ատկինս 20ի երկրորդ և երրորդ փուլերի ընթացքում, ինչպես նաև Ատկինս 40 և Ատկինս 100 դիետաների ժամանակ (31, 32)։ 

Միջերկրածովյան

Թարմ միրգը Միջերկրածովյան դիետայի անփոխարինելի մասն է կազմում, այսպիսով թուզը հիանալիորեն համապատասխանում է այս դիետային։

Պալեո

Պալեո դիետան, իր մեջ ներառում է շատ մրգեր, և քանի որ թզենին ամենահին մշակված ծառերից մեկն է, թուզը համապատասխանում է այս դիետային (33)։

Վեգան/ Բուսակեր/ Պեսկետարիան

Թուզը միանշանակ կազմում է բուսակերների և պեսկետարիանների դիետայի մի մասը։ Սակայն վեգան դիետայի դեպքում այս հարցն առարկելի է, քանի որ շատ թզենու տեսակների համար, միրգն առաջացնելու գործում անհրաժեշտ են փոշոտող իշամեղուները (34)։ Այնուամենայնիվ, այսօր կան թզենի մշակելու տարբերակներ, առանց փոշոտող իշամեղուների օգտագործման։

Դուկան

Մրգերը թուլատրելի չեն այս դիետայի առաջին երկու՝ Attack (Հարձակում) և Cruise (Նավարկում) փուլերի ընթացքում, իսկ Consolidation (Միավորում) փուլի ընթացքում կարող եք ուտել միայն մեկ կտոր միրգ, օրվա կտրվածքով։ Չնայած որ կարող եք ամեն ինչ ուտել Stabilization (Կայունացում) փուլի ժամանակ, թուզն այն մրգերից մեկն է, որից խորհուրդ է տրվում խուսափել (35)։ 

Ընդմիջվող Պահք

Կարող եք ուտել թուզ սնվելու շրջանում, բայց ոչ պահքի ժամանակ։

Ցածր Ճարպերով և Ցածր Կալորիականությամբ

Թուզը գրեթե չի պարունակում ճարպ և 100գ թուզը կազմում է ընդամենը 74 կալորիա։ Այսպիսով, կարող եք թուզ ուտել ցածր ճարպայնությամբ և ցածր կալորիականությամբ դիետաների ընթացքում, սահմանափակ քանակությամբ։

Ցածր Ածխաջրերով

Երկու թուզը պարունակում է գրեթե 20գ ածխաջուր, այդ պատճառով պետք է հետևել այս մրգի գործածման չափին ցածր ածխաջրերով դիետայի ընթացքում։

Հակաբորբոքային

Թուզն ունի ուժեղ հակաօքսիդանտային ակտիվություն, ինչպես նաև, որոշ չափով հակաբորբոքային հատկություններ (25, 36)։ Թուզը համապատասխանում է այս դիետային։

BRAT

Պետք է խուսափել թուզ օգտագործելուց BRAT դիետայի ժամանակ (37)։

Ինչպես ընտրել

Համարվում է, որ ամենաարժեքավորն ու օգտակարը սպիտակ թուզն է, այնուհետև` կարմիրր, ապա սևը, և քանի որ այս պտուղները տարբեր գույների ու տեսակի են լինում, կարեւոր է իմանալ, թե ինչպես դրանք ընտրել: Ընտրություն կատարելիս ուշադրություն դարձրեք, որպեսզի այն վնասված չլինի, դրա վրա չլինեն անգամ չնչին ճաքեր իսկ ցողունը թարմ լինի և պինդ: Չորացած ցողունը կարող է նշանակել, որ պտուղն այլևս թարմ չէ և վաղուց է քաղված եղել: Ուշադրություն դարձրեք նաև հոտին, որը պետք է լինի քաղցր, այլ ոչ թե թթու: Բացի դա շատ կարևոր է հիշել մի փաստ՝ թուզը պտուղ է, որը շատ արագ է փչանում: Այդ պատճառով այն խորհուրդ է տրվում թարմ վիճակում պահել առավելագույնը երեք օր, քանի որ դրանից հետո այն սկսում է կորցնել իր օգտակար հատկություններն ու համը: Եթե երեք օրերի ընթացքում չեք հասցրել այն օգտագործել, կարող եք այն չորացնել, կամ էլ դրանից ուտեստ պատրաստել:

Ինչ պատրաստել

Չորացրած պտուղից պատրաստված պյուրեն օգտագործվում է թխվածքում յուղ կամ կարագ փոխարինելու համար: Այս պտուղը հաճախ օգտագործվում է թխվածքի միջուկ պատրաստելու համար, համադրվում է պոպոքի, լիմոնի եւ նարնջի հյութերի հետ, օգտագործվում է նաև սոուսներ, թռչնամսից և մսից ուտեսներ պատրաստելու համար, նաև դրանից ջեմ ու մուրաբա են պատրաստում, այն ավելացնում են մրգային աղցանների մեջ, համադրում են սալորաչրի, ծիրանաչրի, չամիչի, այլ տեսակի չրերի, ինչպես նաև աղանդերի հետ: Որոշ երկրներում այս մրգից նաև գինի են պատրաստում:

Աղբյուրներ

  1. http://www.bbc.com/earth/story/20170116-the-tree-that-shaped-human-history
  2. https://underthebanyan.blog/2016/08/25/true-or-false-figs-contain-dead-wasps/
  3. https://ucanr.edu/datastoreFiles/391-296.pdf
  4. https://figfrugivory.files.wordpress.com/2011/10/figglobalreview.pdf
  5. https://www.researchgate.net/publication/279625587
  6. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12811022/
  7. https://www.researchgate.net/publication/5973917
  8. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1046/j.1365-2222.2003.01704.x
  9. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31370154/
  10. https://diabetes.diabetesjournals.org/content/67/Supplement_1/791-P
  11. https://www.researchgate.net/publication/10815622
  12. https://www.ijmrhs.com/medical-research/dry-fruits-and-diabetes-mellitus.pdf
  13. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9597370/
  14. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/
  15. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11473446/
  16. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31472041/
  17. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30100743/
  18. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30705373/
  19. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/
  20. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28187689/
  21. https://www.researchgate.net/publication/288392707
  22. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23606376/
  23. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28193094/
  24. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3169356/
  25. https://silo.tips/download/review-article-ficus-carica-l-moraceae-phytochemistry-traditional-uses-and-biolo
  26. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29870788/
  27. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22232635/
  28. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1550830718301873
  29. https://www.researchgate.net/publication/328274172
  30. https://naturalmoreish.com.au/blog/are-figs-keto-friendly/
  31. https://www.atkins.com/how-it-works/atkins-20/phase-4/acceptable-foods-atkins-20-phase-4
  32. https://www.atkins.com/how-it-works/atkins-100/other-carbs-atkins-100#acceptable
  33. https://paleoleap.com/paleo-foods-figs/
  34. https://www.veganlifemag.com/should-vegans-eat-figs/#
  35. https://www.dukandiet.com/weight-loss-secrets/forbidden-fruits
  36. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5149042/
  37. https://www.oregonclinic.com/diets-BRAT#
  38. https://www.webmd.com/food-recipes/video/video-one-food-wonder-figs#1
Article author photo Victoria Mazmanyan
Մասնագիտությունը՝ Երևանի պետքական բժշկական համալսարան
Թարմացվել է՝ Դեկտեմբերի 03, 2020

Սննդարարության հիմնական չափանիշենր

Թուզ
Գլիկեմիկ ինդեքս ⓘ Գլիկեմիկ ինդեքսի արժեքները վերցված են տարբեր գիտական աղբյուրենրից. 55-ից մեծ արժեքները համրվում են ցածր, իսկ 70-ի բարձր արժեքները՝ բարձր: 61 (medium)
Glycemic load 5 (low)
Կալորիաներ ⓘ Calories per 100-gram serving 74
Ածխաջրերի մաքուր քանակ ⓘ Net Carbs = Total Carbohydrates – Fiber – Sugar Alcohols 16.28 grams
Բաժնի չափը ⓘ Բաժինների արժեքները վերցված են ԱՄՆ-ի սննդի և դեղերի վարչության փաստաթղթից 1 medium (2-1/4" dia) (50 grams)
Թթվայնությունը (հիմնված PRAL արժեքի վրա) ⓘ PRAL-ը (Պոտենցիալ երիկամային թթվայնության բեռ ) բանաձևի միջովոց հաշվարկվող արժեք է: Որքան բարձր է PRAL-ը այնքան թթվային է սննդամքերքը և որքան ցածր է PRAL-ը այնքան ալկալային է սննդամթերքը: -4.9 (alkaline)
Oxalates ⓘ https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0308814602002121 21mg
TOP 27% Բջջանյութ(Fiber) ⓘHigher in Բջջանյութ(Fiber) content than 73% of foods
TOP 34% Շաքար ⓘHigher in Շաքար content than 66% of foods
TOP 36% Վիտամին C ⓘHigher in Վիտամին C content than 64% of foods
TOP 36% Զուտ ածխաջրեր ⓘHigher in Զուտ ածխաջրեր content than 64% of foods
TOP 36% Ածխաջրեր ⓘHigher in Ածխաջրեր content than 64% of foods

Թուզ calories (kcal)

Serving Size Calories Weight
Calories in 100 grams 74

Թուզ սննդամթերքի գլիկեմիկ ինդեքսը

Գլիկեմիկ ինդեքսի արժեքները վերցված են տարբեր գիտական աղբյուրենրից. 55-ից մեծ արժեքները համրվում են ցածր, իսկ 70-ի բարձր արժեքները՝ բարձր:
61

Թուզ Glycemic load (GL)

5

Միներալներ - ծածկույթի գրաֆիկ

Կալցիում Երկաթ Մագնեզիում Ֆոսֆոր Կալիում Նատրիում Ցինկ Պղինձ Մանգան Սելեն Choline, total 11% 14% 13% 6% 21% 1% 5% 24% 17% 2% 3%
Կալցիում: 35 մգ of 1,000 մգ 4%
Երկաթ: 0.37 մգ of 8 մգ 5%
Մագնեզիում: 17 մգ of 420 մգ 4%
Ֆոսֆոր: 14 մգ of 700 մգ 2%
Կալիում: 232 մգ of 3,400 մգ 7%
Նատրիում: 1 մգ of 2,300 մգ 0%
Ցինկ: 0.15 մգ of 11 մգ 1%
Պղինձ: 0.07 մգ of 1 մգ 8%
Մանգան: 0.128 մգ of 2 մգ 6%
Սելեն: 0.2 µg of 55 µg 0%
Choline, total: 4.7 մգ of 550 մգ 1%

Միներալներ - համեմատական նկարագիր

Կալցիում
35 մգ
TOP 41%
Կալիում
232 մգ
TOP 52%
Մանգան
0.128 մգ
TOP 58%
Մագնեզիում
17 մգ
TOP 68%
Պղինձ
0.07 մգ
TOP 69%
Երկաթ
0.37 մգ
TOP 81%
Ցինկ
0.15 մգ
TOP 87%
Ֆոսֆոր
14 մգ
TOP 91%
Choline, total
4.7 մգ
TOP 92%
Սելեն
0.2 µg
TOP 94%
Նատրիում
1 մգ
TOP 98%

Վիտամիններ - ծածկույթի գրաֆիկ

Վիտամին A Վիտամին E Վիտամին D (D2 + D3) Վիտամին C Վիտամին B1 Վիտամին B2 Վիտամին B3 Վիտամին B5 Վիտամին B6 Folate, total Վիտամին B12 Վիտամին K 9% 3% 0% 7% 15% 12% 8% 18% 27% 5% 0% 12%
Վիտամին A: 142 IU of 5,000 IU 3%
Վիտամին E : 0.11 մգ of 15 մգ 1%
Վիտամին D (D2 + D3): 0 µg of 10 µg 0%
Վիտամին C: 2 մգ of 90 մգ 2%
Վիտամին B1: 0.06 մգ of 1 մգ 5%
Վիտամին B2: 0.05 մգ of 1 մգ 4%
Վիտամին B3: 0.4 մգ of 16 մգ 3%
Վիտամին B5: 0.3 մգ of 5 մգ 6%
Վիտամին B6: 0.113 մգ of 1 մգ 9%
Folate, total: 6 µg of 400 µg 2%
Վիտամին B12: 0 µg of 2 µg 0%
Վիտամին K: 4.7 µg of 120 µg 4%

Վիտամիններ - համեմատական նկարագիր

Վիտամին C
2 մգ
TOP 36%
Վիտամին A
142 IU
TOP 39%
Վիտամին K
4.7 µg
TOP 56%
Վիտամին B6
0.113 մգ
TOP 61%
Վիտամին B1
0.06 մգ
TOP 67%
Վիտամին B5
0.3 մգ
TOP 74%
Folate, total
6 µg
TOP 76%
Վիտամին B2
0.05 մգ
TOP 81%
Վիտամին B3
0.4 մգ
TOP 81%
Վիտամին E
0.11 մգ
TOP 85%
Վիտամին B12
0 µg
TOP 100%
Վիտամին D (D2 + D3)
0 µg
TOP 100%

Հիմնական բաղադրամասերի աղյուսակ

19% 78%
Սպիտակուցներ:
Daily Value: 2%
0.75 գ of 50 գ
2%
Ճարպեր:
Daily Value: 0%
0.3 գ of 65 գ
0%
Ածխաջրեր:
Daily Value: 6%
19.18 գ of 300 գ
6%
Ջուր:
Daily Value: 4%
79.11 գ of 2,000 գ
4%
Այլ:
0.66 գ

Ամինաթթուների նկարագիր

Տրիպտոֆան Տրեոնին Իզոլեյցին Լեյցին Լիզին Մեթիոնին Ֆենիլալանին Վալին Հիստիդին 7% 7% 5% 4% 5% 2% 4% 5% 5%
Տրիպտոֆան: 6 մգ of 280 մգ 2%
Տրեոնին: 24 մգ of 1,050 մգ 2%
Իզոլեյցին: 23 մգ of 1,400 մգ 2%
Լեյցին: 33 մգ of 2,730 մգ 1%
Լիզին: 30 մգ of 2,100 մգ 1%
Մեթիոնին: 6 մգ of 1,050 մգ 1%
Ֆենիլալանին: 18 մգ of 1,750 մգ 1%
Վալին: 28 մգ of 1,820 մգ 2%
Հիստիդին: 11 մգ of 700 մգ 2%

Ճարպի տիպի նկարագրություն

22% 24% 53%
Հագեցած ճարպ: 0.06 գ
Մոնոչհագեցած ճարպ: 0.066 գ
Պոլիչհագեցած ճարպ: 0.144 գ

Բջջանյութ / Շաքար բաշխումը

85% 15%
Շաքար: 16.26 գ
Բջջանյութ(Fiber): 2.9 գ
Այլ: 0.02 գ

Թուզ սննդամթերքի բոլոր սննդանյութերի արժեքները 100 գրամում

Սննդանյութ Արժեքը Օրական դոզայի % Մթերքների Թոփ %-ում Համեմատություն
Կալորիականություն 74kcal 4% 79% 1.6 անգամ շատ քան 'Նարինջ'-ումՆարինջ
Սպիտակուցներ 0.75g 2% 88% 3.8 անգամ քիչ քան 'Բրոկկոլի'-ումԲրոկկոլի
Ճարպեր 0.3g 0% 85% 111 անգամ քիչ քան 'Պանիր'-ումՊանիր
Վիտամին C 2mg 2% 36% 26.5 անգամ քիչ քան 'Կիտրոն'-ումԿիտրոն
Զուտ ածխաջրեր 16.28g N/A 36% 3.3 անգամ քիչ քան 'Շոկոլադ'-ումՇոկոլադ
Ածխաջրեր 19.18g 6% 36% 1.5 անգամ քիչ քան 'Բրինձ'-ումԲրինձ
Խոլեստերին 0mg 0% 100% N/AՀավկիթ
Վիտամին D (D2 + D3) 0µg 0% 100% N/AՀավկիթ
Երկաթ 0.37mg 5% 81% 7 անգամ քիչ քան 'Տավար'-ումՏավար
Կալցիում 35mg 4% 41% 3.6 անգամ քիչ քան 'Կաթ'-ումԿաթ
Կալիում 232mg 7% 52% 1.6 անգամ շատ քան 'Վարունգ'-ումՎարունգ
Մագնեզիում 17mg 4% 68% 8.2 անգամ քիչ քան 'Նուշ'-ումՆուշ
Շաքար 16.26g N/A 34% 1.8 անգամ շատ քան 'Կոկա-Կոլա'-ումԿոկա-Կոլա
Բջջանյութ(Fiber) 2.9g 12% 27% 1.2 անգամ շատ քան 'Նարինջ'-ումՆարինջ
Պղինձ 0.07mg 8% 69% 2 անգամ քիչ քան 'Shiitake'-ումShiitake
Ցինկ 0.15mg 1% 87% 42.1 անգամ քիչ քան 'Տավար'-ումՏավար
Ֆոսֆոր 14mg 2% 91% 13 անգամ քիչ քան 'Հավի միս'-ումՀավի միս
Նատրիում 1mg 0% 98% 490 անգամ քիչ քան 'Սպիտակ հաց'-ումՍպիտակ հաց
Վիտամին A 142IU 3% 39% 117.6 անգամ քիչ քան 'Գազար'-ումԳազար
Վիտամին A, RAE 7µg 1% 54%
Վիտամին E 0.11mg 1% 85% 13.3 անգամ քիչ քան 'Կիվի'-ումԿիվի
Մանգան 0.13mg 6% 58%
Սելեն 0.2µg 0% 94%
Վիտամին B1 0.06mg 5% 67% 4.4 անգամ քիչ քան 'Ոլոռ հում'-ումՈլոռ հում
Վիտամին B2 0.05mg 4% 81% 2.6 անգամ քիչ քան 'Ավոկադո'-ումԱվոկադո
Վիտամին B3 0.4mg 3% 81% 23.9 անգամ քիչ քան 'Հնդկահավի միս'-ումՀնդկահավի միս
Վիտամին B5 0.3mg 6% 74% 3.8 անգամ քիչ քան 'Արևածաղիկի սերմեր'-ումԱրևածաղիկի սերմեր
Վիտամին B6 0.11mg 9% 61% 1.1 անգամ քիչ քան 'Վարսակ'-ումՎարսակ
Վիտամին B12 0µg 0% 100% N/AԽոզ
Վիտամին K 4.7µg 4% 56% 21.6 անգամ քիչ քան 'Բրոկկոլի'-ումԲրոկկոլի
Folate, total 6µg 2% 76% 10.2 անգամ քիչ քան 'Բրյուսելյան կաղամբ'-ումԲրյուսելյան կաղամբ
Տրանս ճարպ 0g N/A 100% N/AՄարգարին
Հագեցած ճարպ 0.06g 0% 85% 98.3 անգամ քիչ քան 'Տավար'-ումՏավար
Մոնոչհագեցած ճարպ 0.07g N/A 83% 148.5 անգամ քիչ քան 'Ավոկադո'-ումԱվոկադո
Պոլիչհագեցած ճարպ 0.14g N/A 82% 327.6 անգամ քիչ քան 'Ընկույզ'-ումԸնկույզ
Տրիպտոֆան 0.01mg 0% 97% 50.8 անգամ քիչ քան 'Հավի միս'-ումՀավի միս
Տրեոնին 0.02mg 0% 96% 30 անգամ քիչ քան 'Տավար'-ումՏավար
Իզոլեյցին 0.02mg 0% 96% 39.7 անգամ քիչ քան 'Սաղմոն հում'-ումՍաղմոն հում
Լեյցին 0.03mg 0% 97% 73.7 անգամ քիչ քան 'Թունա'-ումԹունա
Լիզին 0.03mg 0% 97% 15.1 անգամ քիչ քան 'Տոֆու'-ումՏոֆու
Մեթիոնին 0.01mg 0% 97% 16 անգամ քիչ քան 'Սագախոտ (Քինոա)'-ումՍագախոտ (Քինոա)
Ֆենիլալանին 0.02mg 0% 97% 37.1 անգամ քիչ քան 'Հավկիթ'-ումՀավկիթ
Վալին 0.03mg 0% 96% 72.5 անգամ քիչ քան 'Սոյա հում'-ումՍոյա հում
Հիստիդին 0.01mg 0% 97% 68.1 անգամ քիչ քան 'Հնդկահավի միս'-ումՀնդկահավի միս
20:5 n-3 (EPA) 0g N/A 100% N/AՍաղմոն
22:6 n-3 (DHA) 0g N/A 100% N/AՍաղմոն
22:5 n-3 (DPA) 0g N/A 100% N/AՍաղմոն

Նմանատիպ սննդամթերք կամ դրա հետ համեմատություն

Սննդամթերքի բաղադրության պիտակ(ԱՄՆ ստանդարտ)

Սննդարար արժեք
___բաժին կոնտեյնեռում
Բաժնի չափը ______________
Քանակը 100 գրամում
Կալորիաներ 74
օրական դոզայի %-ը*
0%
Ճարպ ընդհանուր
0%
Հագեցած ճարպեր
Տրանս ճարպեր գ
0%
Խոլեստերին 0մգ
0%
Աղ 1մգ
6%
Ածխաջրեր ընդհանուր 19գ
12%
Բջջանյութ
Շաքար ընհանուր գ
Այդ թվում ? գ ավելացված
Սպիտակուցներ 1գ
Վիտամին Դ 0մկգ 0%

Կալցիում 35մգ 4%

Երկաթ 0մգ 0%

Կալիում 232մգ 7%

*
Օրական դոզայի տոկոսը (ՕԴ) ցույց է տալիս, թե ինչքանով է տվյալ սննդանյութը ծածկում օրական կարիքը: Հաշվարկում օգտագործվում է 2000 կալորիականությամբ դիետա.

Կարևոր չափանիշներ

Ցածր խոլեստերին
ok
 ⓘ Խոլեստերինը կարող է վտանգավոր լինել ձեր առողջության համար: Առավել զգուշությամբ խոլեստերինի օգտագործմանը պետք է վերաբերվեն սիրտ-անոթային հիվանդություններով տառապող անձիք:
Չի պարունակում տրանս ճարպեր
ok
 ⓘ Տրանս ճարպերը բարձրացնում են կարդիոսկլերողի ռիսկը: Տրանս ճարպերը բարձրացնում են ՑԽԼ (ցածր խտության լիպոպրոտեիդները) և իջեցնում ԲԽԼ (բարձր խտության լիպոպրոտեիդները). Տրանս ճարպեր պարունակող սննդամթերքներից պետք է հնարավորինս չափով խուսափել:
Քիչ հագեցած ճարպեր
ok
 ⓘ Խորհուրդ չի տրվում ընդհանուր կալորիաների 10%-ից ավել ստանալ հագեցած ճարպերից link
Քիչ նատրիում
ok
 ⓘ Հիպերտոնիայով տառապող մարդկանց խորհուրդ չի տրվում շատ նատրիում օգտագործել
Քիչ շաքար
ok
 ⓘ Շաքարի չարաշահումը կարող է հանգեցնել գերության և շաքարախտի

Բաղադրության ինֆոգրաֆիկա

Թուզ սննդամթերքի բաղադրության և սննդարարության ինֆոգրաֆիկա
Infographic link

Աղբյուրներ

Էջում ներկայացված բոլոր արժեքների աղբյուրը (բացառությամբ հիմնական և գլիկեմիկ ինդեքսի հոդվածների, եթե առկա են) ԱՄՆ-ի գյուղդեպարտամենտի տվյալների բազան է: Էջում ներկայացված կոնկրետ սննդամթերքի հղումը բերված է ստորև

  1. https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/173021/nutrients

Ցանկացած դիետա սկսելուց առաջ անհապաղ խորհդակցեք Ձեր բժիշկի հետ: